Aleksandar Maričić dipl.ecc.
Narodni muzej Kraljevo
aleksandar.maricic@nmkv.rs
Abstract:
The Fourth Industrial Revolution marks the transition from traditional manufacturing methods to technologically advanced systems of automation, robotization, and digitization, which have a profound impact on the labor market. Automation and robotization reduce the need for manual labor, but at the same time, they create new jobs that require a high level of expertise in the fields of technology and programming. This paper analyzes how the labor market is changing under the influence of new technologies, highlighting how automation not only reduces the need for physical workers but also creates opportunities for highly skilled workers in the IT sector. Additionally, the importance of education and adapting the workforce to new technologies is discussed in order to capitalize on the advantages of the Fourth Industrial Revolution.
Apstrakt: Četvrta industrijska revolucija označava prelazak sa tradicionalnih proizvodnih metoda na tehnološki napredne sisteme automatizacije, robotizacije i digitalizacije, koji imaju dubok uticaj na tržište rada. Automatizacija i robotizacija smanjuju potrebu za manuelnim radom, ali istovremeno stvaraju nova radna mesta koja zahtevaju visok nivo stručnosti u oblastima tehnologije i programiranja. Ovaj rad analizira kako se tržište rada menja pod uticajem novih tehnologija, ističući kako automatizacija ne samo da smanjuje potrebu za fizičkim radnicima, već i stvara prilike za visoko kvalifikovane radnike u IT sektoru. Takođe, razmatra se važnost obrazovanja i prilagođavanja radne snage novim tehnologijama kako bi se iskoristile prednosti četvrte industrijske revolucije.
Posledice četvrte industrijske revolucije: Promene na tržištu rada – Automatizacija i robotizacija smanjuju potrebu za manuelnim radom, ali stvaraju nova radna mesta u oblasti tehnologije i programiranja
Uvod: Četvrta industrijska revolucija, koja je započela u poslednjim decenijama, donosi duboke promene u svim segmentima društva i privrede. Progresivne tehnologije, uključujući veštačku inteligenciju (AI), Tehnologija internetom povezanih sistema i ureђаја (IoT), 3D štampanje, robotizaciju i automatizaciju, preoblikuju način na koji se proizvodi roba, ali i kako se usluge pružaju. Jedna od ključnih posledica ovih promena jeste transformacija tržišta rada. Automatizacija i robotizacija omogućavaju veću efikasnost i produktivnost, ali takođe smanjuju potrebu za manuelnim radom, što izaziva zabrinutost zbog gubitka radnih mesta u tradicionalnim industrijama. Ipak, ove promene takođe stvaraju nova radna mesta koja zahtevaju napredne tehničke veštine, kao što su programiranje, rad sa podacima i upravljanje automatizovanim sistemima.
Uticaj automatizacije i robotizacije na tržište rada: Automatizacija i robotizacija imaju značajan uticaj na različite sektore tržišta rada. U industrijskim i proizvodnim sektorima, mašine i roboti preuzimaju mnoge zadatke koji su ranije zahtevali fizički rad. To uključuje aktivnosti poput sklapanja proizvoda, pakovanja, i manipulacije materijalima. Na taj način, broj radnih mesta koja se zasnivaju na manualnom radu opada. Iako to može dovesti do smanjenja radnih mesta u određenim industrijama, postoje i brojne prednosti kao što su smanjenje troškova proizvodnje, povećanje kvaliteta i ubrzanje proizvodnih procesa.
Međutim, tehnologija takođe stvara nova radna mesta u oblasti dizajniranja, programiranja, implementacije i održavanja automatizovanih sistema. Radnici sa veštinama u oblasti robotike, veštačke inteligencije i analize podataka sada su među najtraženijim profesijama na tržištu rada. Ovi radnici omogućavaju organizacijama da implementiraju tehnologije automatizacije i robotizacije, ali i da ih usmere ka produktivnijim i inovativnijim metodama rada.
Novi zahtevi za obrazovanjem i veštinama: Kako bi se odgovorilo na izazove četvrte industrijske revolucije, ključno je razviti nove obrazovne programe i obuke koje će radnicima omogućiti sticanje potrebnih tehničkih veština. Obrazovni sistemi moraju da se prilagode i usmjere ka razvoju veština u programiranju, upravljanju podacima, robotici, analizi velikih podataka (big data) i primeni veštačke inteligencije. Takođe, treba podsticati kontinuirano obrazovanje i usavršavanje, s obzirom na to da tehnologija brzo napreduje i zahteva stalnu prilagodbu radne snage.
Zaposlenost u tehnološkim industrijama: Nove tehnologije, poput veštačke inteligencije i robotike, ne samo da transformišu proizvodne procese, već takođe omogućavaju rast sektora IT industrije. Programeri, inženjeri softverskih sistema, specijalisti za bazama podataka i eksperti za veštačku inteligenciju postaju ključni za budućnost tržišta rada. Sve veća potražnja za radnicima sa veštinama u ovim oblastima dovodi do povećanja investicija u obrazovanje i obuku, kao i stvaranja novih radnih mesta u tehnološkim kompanijama.
Zaključak: Četvrta industrijska revolucija donosi značajne promene na tržištu rada, gde automatizacija i robotizacija smanjuju potrebu za manuelnim radom, ali stvaraju nova radna mesta u tehnološkim sektorima. Iako se suočavamo sa izazovima u vezi sa gubitkom radnih mesta u tradicionalnim industrijama, takođe postoje mnoge prilike za radnike sa naprednim tehničkim veštinama. Ključ uspeha leži u obrazovanju i obuci radne snage, koja mora biti spremna da se prilagodi novim tehnologijama i izgradi karijere u sektoru koji se brzo razvija.
Reference:
- Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2014). The Second Machine Age: Work, Progress, and Prosperity in a Time of Brilliant Technologies. W.W. Norton & Company.
- Frey, C. B., & Osborne, M. A. (2017). The future of employment: How susceptible are jobs to computerization? Technological Forecasting and Social Change, 114, 254-280.
- Arntz, M., Gregory, T., & Zierahn, U. (2016). The Risk of Automation for Jobs in OECD Countries: A Comparative Analysis. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 189, OECD Publishing.
- Chui, M., Manyika, J., & Miremadi, M. (2017). Where machines could replace humans—and where they can’t (yet). McKinsey Quarterly.
- Susskind, R., & Susskind, D. (2015). The Future of the Professions: How Technology Will Transform the Work of Human Experts. Oxford University Press.